X Marsz Szlakiem Powstania Styczniowego
W sobotę, 25 stycznia 2025 roku, mieszkańcy regionu oraz goście z okolic spotkali się, by wziąć udział w X Marszu Szlakiem Powstania Styczniowego. Jubileuszowa edycja wydarzenia, zorganizowana w 500-lecie nadania miastu Staszów praw miejskich, przyciągnęła pasjonatów historii, grupy rekonstrukcyjne i miłośników aktywnego wypoczynku. Wspólnie pokonali trasę pełną symboli, wspomnień i odniesień do jednego z najważniejszych zrywów narodowych.
Marsz rozpoczął się w pałacu „Dzięki” w Wiązownicy-Kolonii. Tam uczestnicy mogli nie tylko przygotować się do wymarszu, ale też zanurzyć się w realia XIX wieku. Paweł Staszczak ze Stowarzyszenia „Avito Vivit Honore” wygłosił referat o przyczynach i przebiegu Powstania Styczniowego, a Paweł Ciepiela z „Chorągwi Rycerstwa Ziemi Staszowskiej” zaprezentował uzbrojenie, które przypomniało, z jakim wysiłkiem i determinacją walczyli ówcześni bohaterowie.
O godzinie 10:00, po błogosławieństwie ks. Zbigniewa Gajewskiego, proboszcza parafii pw. św. Michała Archanioła w Wiązownicy-Kolonii i dźwiękach sygnału odegranego przez Zespół Sygnalistów „Raróg” Zarządu Okręgowego Polskiego Związku Łowieckiego w Tarnobrzegu, grupa ruszyła w trasę. Blisko 16-kilometrowy odcinek prowadził przez miejsca naznaczone walką i pamięcią o wydarzeniach sprzed 162 lat.
Jednym z kluczowych momentów była chwila zadumy przy mogile Powstańców Styczniowych w rytwiańskich lasach. Tutaj odczytano Apel Pamięci, a Małogoski Oddział Powstańczy 1863 oddał salwę honorową. Następnie złożono kwiaty oraz zapalono znicze. W imieniu mieszkańców hołd bohaterom oddali między innymi: Michał Skotnicki – wicewojewoda świętokrzyski, dr Leszek Kopeć – burmistrz miasta i gminy Staszów wraz z zastępcą dr Ewą Kondek, starosta staszowski Romuald Zgrzywa oraz wójt Rytwian Przemysław Broziński.
Jubileuszowy marsz zgromadził nie tylko mieszkańców Staszowa i okolic, ale również przedstawicieli różnych środowisk. W wydarzeniu udział wzięli między innymi radni Rady Powiatu staszowskiego, radni Rady Miejskiej w Staszowie, żołnierze 18 Brygady Artylerii z Nowej Dęby i 3 Batalionu Radiotechnicznego z Sandomierza, członkowie Związku Strzeleckiego „Strzelec” JS 2151 ze Staszowa. Obecne były także grupy rekonstrukcyjne z Małogoszczy, Opatowa i Staszowa, przedstawiciele Nadleśnictwa Staszów, Kół Łowieckich z terenu powiatu staszowskiego oraz Tarnobrzega, członkowie Koła Grodzkiego PTTK w Staszowie oraz stowarzyszenia „Morsy” Staszów.
Na trasie marszu nie zabrakło okazji do rozmów, wymiany wiedzy i wspólnego świętowania. Koła łowieckie „Bór” Rytwiany, „Knieja” Sichów i „Cietrzew” Osiek przygotowały dla uczestników poczęstunek w trakcie wędrówki, co pozwoliło nabrać sił przed kolejnymi etapami. Na zakończenie, w parku przy ruinach zamku w Rytwianach, na uczestników czekało ognisko oraz gorący posiłek przygotowany przez druhów OSP z Sichowa Małego i Koło Gospodyń Wiejskich w Rytwianach.
Burmistrz Leszek Kopeć podkreśla, że X Marsz Szlakiem Powstania Styczniowego to nie tylko lekcja historii, ale także przykład, jak wspólne inicjatywy mogą integrować lokalną społeczność i zachęcać do refleksji nad przeszłością. - W Roku Jubileuszowym Staszowa takie wydarzenia podkreślają, jak ważne jest łączenie tradycji z nowoczesnym spojrzeniem na dziedzictwo – podsumował włodarz.
„Marsz Szlakiem Powstania Styczniowego” to coroczne wydarzenie, które na stałe wpisało się w staszowski kalendarz obchodów rocznicy wybuchu Powstania Styczniowego. Inicjatywa zorganizowania tego wydarzenia – świadectwa pamięci historycznej mieszkańców gminy Staszów oraz gminy Rytwiany, zrodziła się, aby w należyty sposób oddać hołd walczącym o wolność na staszowskiej ziemi przodkom. Z pomysłem organizacji przedsięwzięcia wyszli Leszek Kopeć – burmistrz miasta i gminy Staszów oraz Grzegorz Forkasiewicz – wójt gminy Rytwiany. Pierwsza edycja wydarzenia odbyła się 31 stycznia 2015 roku z okazji 152. rocznicy Powstania Styczniowego. Liczyła ona wtedy 8 kilometrów i przebiegała spod kościoła pw. św. Bartłomieja w Staszowie przez lasy golejowskie do Rytwian. Od 2016 roku corocznie wędrówka rozpoczyna się przed Pałacem „Dzięki” w Wiązownicy-Kolonii. Miejsce to nie jest przypadkowe – to tutaj przed laty powstańcy otrzymywali schronienie. Ówcześni właściciele majątku, Aleksandra i Aleksander Pietrowowie, wspierali bojowników o wolną Polskę. Rozpoczęcie Marszu każdego roku poprzedzają ciekawe prelekcje prowadzone przez historyków, dotyczące genezy i faktów Powstania Styczniowego oraz pokazy repliki zabytkowej broni, jaką posługiwali się powstańcy. Uczestnicy Marszu przemierzają ponad 15-kilometrową trasę, która prowadzi przez malownicze ścieżki wśród golejowskich lasów. Na szlaku w lasach rytwiańskich przy drodze Rytwiany – Strzegom znajduje się Mogiła Powstańców Styczniowych 1863. Corocznie w tym miejscu pamięci historycznej odbywa się apel poległych oraz oddawana jest honorowa salwa. Zebrani składają wiązanki kwiatów oraz zapalają znicze, modląc się za bojowników o wolną Polskę. Meta „Marszu Szlakiem Powstania Styczniowego” znajduje się w parku przy ruinach zamku w Rytwianach.
